Jerzyk blady (Apus pallidus) w Warszawie

Dwa tygodnie temu w sobotę, chodząc nad Wisłą w Warszawie, niespodziewanie nad moją głową pojawił się jerzyk. Niespodzianka była potrójna: po pierwsze, bo było ogólnie mało ptaków i nuda w terenie (ileż razy można przeglądać te same mewy!), po drugie bo jerzyki już dawno od nas poleciały, i po trzecie - spośród jerzyków które jednak zostają do tej pory w środkowej Europie, większość to jerzyki blade.

Na szczęście byłem przygotowany na taką niespodziankę. Aparat był pod ręką i nawet całkiem dobrze ustawiony. Teraz tylko pozostało oddać snajperski strzał. Bułka z masss....

...łem

Jest postęp.

Jeszcze tylko ekspozycja i AF...

Okej, mamy to.
Jerzyk blady (Apus pallidus), Warszawa 16.11.2019r.

Ptak leciał nisko ale i bardzo szybko pod wiatr, który rzucał nim w różnych kierunkach. Szybko się oddalał, i w końcu po niecałej minucie zniknął zupełnie za drzewami. Do tego momentu udało mi się zrobić kilkadziesiąt, lepszych lub gorszych, zdjęć.

Choć już po pierwszym spojrzeniu na ekran aparatu czułem, że jest dobrze, to sylwetka ptaka - zarówno to co zapamiętałem z obserwacji, jak i to co zarejestrował aparat - pozostawiała wiele do życzenia. Ptaka zapamiętałem jako smukłego, bardzo zwrotnego i szybkiego, co średnio wpisywało się w moją skromną wówczas wiedzę o jerzyku bladym.

Moje wątpliwości podzielało także kilku znajomych ornitologów, w związku z czym po opinię zwróciłem się do jerzykowych specjalistów: Petera Adriaensa oraz Hansa Larssona.

Teraz kilka słów o rozpoznawaniu jerzyków.

Klasyczny młodociany jerzyk blady powinien mieć:

• jednolite brunatne tło upierzenia
• jaśniejszą głowę, z rozległym przejaśnieniem na gardle oraz wyodrębnioną czarną maską dookoła oka,
• łuskowanie na tułowiu ("efekt rybki"), brak wyraźnego łuskowania na podogoniu
• rozmyty wzór na pokrywach spodu skrzydeł
• jaśniejsze (ale nie białe) obrzeżenia na niemal wszystkich pokrywach z wierzchu skrzydeł
• ciemniejsze zewn. lotki Irz.

a także:

• proporcjonalnie większą głowę z lepiej widocznym dziobem
• skrzydła proporcjonalnie nieco szersze, bardziej tępe na wierzchołkach
• proporcjonalnie szerszą nasadę ogona oraz krótszy ogon z płytszym wcięciem.

Jednak w praktyce, szczegóły sylwetki nie zawsze są oczywiste i łatwe do oceny.
Zwłaszcza gdy ptak walczy z silnym porywistym wiatrem.

Przyjrzyjmy się z bliska jerzykowi z Warszawy:

Jeśli chodzi o upierzenie, ptak prezentuje się nie najgorzej. W zasadzie to bardzo dobrze - zarówno pod
względem rysunku na głowie, jak i pozostałych elementów upierzenia. Nie możemy natomiast ocenić
łuskowania tułowia ze względu na słabą rozdzielczość zdjęć.

Jak widać, jerzyk tańczy tak jak wiatr mu zagra. I przykładowo, na zdjęciach kolejno 1, 3, 4, 6 i 7
wygląda całkiem dobrze na jerzyka bladego. Na pozostałych gorzej, w szczególności na zdj. 8 i 9.

Zarówno Peter jak i Hans zgodnie orzekli, że ptak ze zdjęć to jerzyk blady. Dziękuję wszystkim osobom zaangażowanym w pomoc w identyfikacji jerzyka, za stymulujące dyskusje i ciekawe spostrzeżenia.

Za każdym razem w takiej sytuacji uświadamiam sobie, jak ważną rzeczą jest robienie maksymalnie dużej ilości zdjęć. Oczywiście jeśli nie chcemy, aby obserwowany ptak pozostał sp. 😉

Źródła wiedzy o jerzykach:

Ahmed R., Adriaens P. Common, Asian Common and Pallid Swift: colour nomenclature, moult and identification. Dutch Birding, January 2010

Garner M. Challenge series: Autumn. Birding Frontiers, 2014

Larsson H., Wallin M. Lar dig skilja pa seglarna i falt. Var Fagelvarld 5/2012