Kobuz czy kobczyk?

Patrząc do większości atlasów, na pierwszy rzut oka nie istnieje coś takiego jak problem z rozpoznawaniem tych dwóch gatunków. No bo ciężko pomylić czarno-białego dorosłego kobuza, z całym czarnym dorosłym samcem lub pomarańczowo-szarą dorosłą samicą kobczyka. No właśnie... mówimy wyłącznie o ptakach dorosłych.

W wieku juv., kobuz i kobczyk są do siebie bardzo podobne. Obydwa mają jednolicie ciemny płaszcz, jasny spód ciemno kreskowany, biały policzek, ciemną maskę na głowie i ciemne skrzydła od spodu. Są podobne do tego stopnia, że zawodzą nawet szczegóły sylwetki czy zachowania, dość oczywiste u ptaków dorosłych (dorosły kobuz jest smuklejszy i zauważalnie szybszy od kobczyka). 

Mając nie najgorsze zdjęcie można sobie i z takim problemem poradzić. Poniżej kilka wskazówek, na co zwrócić uwagę przy oznaczaniu juv. kobuza i juv. kobczyka.

1. Kreskowanie spodu ciała

- kobuz - gęste, grube i bardzo ciemne (czarno-brunatne)

- kobczyk - rzadsze, mniej kontrastowe i jaśniejsze, w kolorze brunatnym 

2. Rysunek na głowie

- kobuz - czarna maska łagodnie przechodząca w ciemną czapeczkę

- kobczyk - czarna maska zazwyczaj wyodrębniona kolorystyczne od jaśniejszej czapeczki

3. Środkowe sterówki

- kobuz - jednolicie ciemne

- kobczyk - prążkowane

4. Spód skrzydeł

- kobuz - jasne perełki na lotkach i pokrywach w takim samym kolorze; brak wyraźnego czarnego tylnego brzegu skrzydła

- kobczyk - jasne perełki na lotkach białe, wyraźnie jaśniejsze od perełek na pokrywach; szeroki czarny tylny brzeg skrzydła (s-lotki)

Na początek treningowy kobuz. Nie za wiele widać, ale warto zauważyć, że wierzch ciała
jest dość jednolicie ciemnobrunatny, a łuskowanie (jasne brzegi pokryw) słabo zaznaczone.
Cały rysunek na głowie wygląda na czarny i łączy się z ciemnym płaszczem.

Kobczyk. Jasna głowa (zwłaszcza czoło i kark), stosunkowo jasny płaszcz wyraźnie
łuskowany, no i pierwsza ważna cecha: cały ogon równomiernie prążkowany.

Kreskowanie piersi u tego kobuza jest tak gęste, że zlało się w coś na kształt kołnierza. Cały
spód skrzydła ma jednolity deseń; czarne pokrywy i lotki w jasnopomarańczowe perełki.
Na prześwitujących środkowych sterówkach brak prążkowania.

Kreskowanie tułowia u tego kobczyka nie jest zbyt ciemne ani kontrastowe, i zarówno kolorem
jak i deseniem przypomina pokrywy podskrzydłowe. Lotki, w przeciwieństwie do pokryw,
są czarne w białe perełki. Prześwitujące środkowe sterówki są wyraźnie prążkowane.

Ze względu na brak prążków, jednolicie ciemne sterówki wzmagają wrażenie nieco klinowatego
ogona u kobuza. Mimo zdjęcia słabej jakości widać, że cały spód skrzydeł jest raczej jednolity,
a prążkowanie tułowia grube, czarne i kontrastowe.

Duża ilość czerni na tylnym brzegu skrzydła (w okolicach s-lotek) to cecha kobczyka. Na złożonym
ogonie widzianym od spodu nie możemy ocenić jak wyglądają środkowe sterówki, jednak ubarwienie
spodu skrzydeł oraz drobne kreskowanie piersi są wystarczające do oznaczenia ptaka.

Deseń na s-lotkach sięga u tego kobuza do samego brzegu skrzydła. Zarówno lotki jak i pokrywy posiadają
ten sam wzór i ubarwienie. Kreskowanie tułowia nie jest zbyt grube, za to jest czarne i kontrastowe.
Nie można ocenić wyglądu środkowych sterówek na złożonym ogonie widzianym od spodu, mimo to
wyglądają one na dość długie i zdają się nieco wystawać poza ogon.

Kreskowanie tułowia tego kobczyka jest bardzo ciemne, ale niezbyt grube i kontrastowe. Czarna maska
wyodrębnia się z rysunku głowy, widać brązową czapeczkę i rozległe jasne czoło. Łatwo zauważyć
różnicę między białymi perełkami na lotkach i kremowym wzorem na pokrywach podskrzydłowych.